Türkiye’nin üç tarafının denizlerle çevrili olması, zengin bir balık çeşitliliği sunmaktadır. Her mevsim farklı balık türleri sofralarımızı süsler ve her ayın kendine has lezzetleri vardır. Balık tüketimi, mevsimsel değişikliklere, av yasaklarına ve balıkların doğal yaşam döngülerine bağlı olarak farklılık gösterir. Bu rehber, yıl boyunca hangi balıkların ne zaman en lezzetli ve bol olduğunu, hangi aylarda hangi balıkları tercih etmeniz gerektiğini anlamanıza yardımcı olacaktır. Sağlıklı ve lezzetli bir balık tüketimi için, mevsimine uygun balık seçimi yapmak hem ekonomik hem de besleyici açıdan önemlidir.
Ocak : Hamsi saltanatı hüküm sürmeye devam eder. İyice semirmiş ve boylanmıştır. Tekir fiyatıyla kıyaslanabilir durumda iken çinekop, kofana gibi türleri daha fazla miktarda bulabilirsiniz. Mezgit ise etli ve leziz bir dip balığı olarak Ocak ayında bol bol tüketilebilir.
Şubat : Çinekop hala bereketlidir. Mezgit de bu ay çoğalır ve büyür. Kalkan balığı da artık raflardadır. Her ne kadar ülkemizde fiyatı daima yüksek seyretse de, ele geçirildiğinde gerçekten tadına doyum olmaz bir balıktır.
Mart : Artık palamut ve uskumru gibi balıklar yalnızca dondurucu depolarında bulunur. Çinekop azalmıştır. Hamsi devam eder. İstavrit oldukça azalır. Mezgit ve tekir Mart ayının tercih edilebilecek balıklarıdır. Bir de bulunabiliyorsa kalkan en lezzetli halini bu ay alır. Deniz levreği bu ay bollaşır. Besleyici ve lezzetli bir balık olan levrek, tezgahta öncelikle tercih edilecek bir seçenektir.
Nisan : Kırlangıç, levrek, mercan bol miktarda çıkar. Tekir ve tekirin büyüğü olarak bilinen barbunya da önemli miktarda avlanır. Barbunya (veya barbun) balığı en lezzetli türlerdendir. Bu aylarda mümkünse barbuna doyasıya tüketmek için öncelik verilmelidir. Bu arada Nisan 15 itibariyle av yasağı başladığından, özellikle Karadeniz ve Marmara balıkları artık sezona veda ederler.
Mayıs : Levrek lezzetini muhafaza eder. Barbun aynı şekilde bulunabildiği yerde tüketilmelidir. Mercan, iskorpit balıkları da doyurucu özelliklerini sürdürürler.
Haziran – Temmuz – Ağustos : Avlanma sezonunun kapanmasıyla birlikte balıkçıların çoğu dükkanlarını kapatırlar. Bu dönem Akdeniz balıkları ön plana çıkar. Grida, akya, mercan gibi balıkları açık kalan az sayıdaki balıkçıda bulabilirsiniz. Bununla birlikte balık yemeye devam etmek isteyenler için kültür balığı olarak yaygın üretilen çipura ve levrek tercih edilebilir. Ayrıca ağırlıklı olarak yurt dışından ithal edilen somon iyi bir seçenek olabilir.
Eylül : Av yasağının sona ermesiyle balıkçılar denize açılır. Bu dönem ülkemizde çok sevilen hamsi için henüz erkendir. Balıkçıların teknelerindeki ilk hasatları palamut ile başlar. Her ne kadar tam olgunlaşmaları için Ekim ayını beklemek gerekse de tezgahlarda ilk gördüğümüz balık palamuttur. Yağ oranı bakımından oldukça zengin olan palamut boyuna göre çeşitli isimlerle anılır. Ülkemizde genellikle Palamut vonozu (12-16 cm), kestane palamudu (16-22 cm), çingene palamudu (22-28 cm) türlerini tezgahlarda görürüz. Özellikle çingene palamudu soğuk hava depolarında çokça saklanan bir balık olduğu için alırken tazeliğine dikkat edilmesi önemlidir. Palamut oldukça yağlı ve besin değerleri yüksek bir balıktır. Eylül ayı içinde her ne kadar fiyatları yüksek olsa da lüfer bir diğer rastlayabileceğimiz balık türüdür.
Ekim : Palamut artık iyice olgunlaşmış ve bol miktarda avlanır hale gelmiştir. Bir balık sever balık yeme sezonunu palamut ile açtığından Eylül ayına kıyasla daha uygun fiyata bol miktarda palamut alabilir. Hem daha iri, hem daha besleyici hem de daha ekonomiktir. Böylece Ekim ayında da palamut sofralarda baş tacıdır. Bir yandan lüfer bollaşmış ve fiyatı düşmüştür. Bu nedenle çok lezzetli olan bu balık uygun fiyata bulunduğu an kaçırılmamalıdır. Hamsi ve istavrit tezgahlardaki yerini almıştır. Taze bir istavrit ile nefis lezzetler eşliğinde aileyi doyurabilirsiniz. Hamsi için biraz daha sabretmek gerekir.
Kasım : Palamut tezgahlardaki hakimiyetini yitirir. Hem daha az çıkmasından hem de artık sahneyi paylaşacağı başka balıklar olmasından dolayı. Lüfer bolluğu biraz azalırken artık hamsi minik boyuna rağmen tezgah payını arttırır. İstavrit yine yerini korurken uskumru için en ideal mevsimdir. Uskumru da palamut gibi yağlı ve lezzetli bir balıktır. Uskumru da soğuk hava deposunda saklanabilen bir balık olduğundan alırken tazeliğine özen gösterilmesi gerekir.
Aralık : Uskumru, palamut azalarak devam ederken artık hamsi baş roldedir. Ekonomik, pratik ve çok çeşitli pişirme seçenekleriyle hamsi bol bol tüketilebilir. Ayrıca tekir bu ay bollaşır. Her ne kadar sürekli bir ucuzluk içinde olmasa da yine de önceki aylara göre fiyatları düşmüştür. İstavrit ise fırsat buldukça günlük olarak tercih edilebilecek durumdadır.
